GAÇ (Gelir Artırıcı Çalışma) Nedir?
“Gelir Artırıcı Çalışmalar” tek kelime ile özetlemek gerekirse ciddi bir “veri madenciliği” uygulamasıdır. Yani değişik disiplinlere sahip veri kümelerinin farklı algoritmalarla analizi ve bu analiz sonucunda çıkacak potansiyel kaçakların tespiti, tahakkuku ve tahsilatı işlemidir.
Burada bahsedilen veri kümeleri sınıflandırılacak olursa şunlardır;
1) Belediyenin sahip olduğu veri kümeleri:
2) Tapu verileri: Tapu Sicil Müdürlüklerinde TAKBİS ile oluşan Malik verilerinin oluşturduğu verilerdir. Belediye ile Tapu arasında imzalanacak bir protokol ile bu verilen on-line veya off-line olarak alınabilecektir.
3) UAVT verileri: Ulusal Adres Veri Tabanına kayıtlı Numarataj, Bina, Bağımsız Birim ve KPS (Kimlik Bilgileri) kullanılarak taşınmazlarda malik veya kiracı olarak oturan kişilerin yer aldığı veri kümesidir. Bu veri kümesi de yine on-line veya off-line olarak temin edilebilir.
4) Saha verileri: Sahadan belli formatta toplanan ilişkisel verilerin oluşturduğu veri kümesidir. Halihazır harita, Uydu Fotoğrafı ve resim verisi ile de desteklenmektedir.
Burada kabaca sıralanan veri kümelerinin analiz amacıyla hazırlanmış özel ekranlar ve de algoritmalar yardımıyla karşılaştırılması, eşlenmesi ve raporlanması gerekmektedir. Universal bu konuda ki bilgi birikimi sektörde en fazla bilgi birikimine sahip firmadır.
Uygulanan iki farklı GAÇ yöntemi vardır. Bunlar;
1. Aktif GAÇ Uygulaması;Sahadan verilerin toplandığı, Tapu ve UAVT veri kümelerinin eşleştirildiği ve verilerin analiz edildiği Eleman yoğun bir uygulamadır.
Kurumlara bir kere yapılması şiddetle tavsiye edilen bu uygulama, KBS uygulamalarının devreye alındığı ve Saha çalışması ile ABS’nin (Adres Bilgi Sistemi) oluşturulduğu kurulum aşamasında yapılması önerilmektedir. Bu şekilde hem maliyet düşürülmüş hem de vatandaşın rahatsız edilmesi minimize edilmiş olacaktır.
Belediye Adı | Res’en Thk. | Ödeme Emri | İşyeri Thk. | Top. Tahsilat |
Kadıköy Belediyesi | 15.213.500,- | 1.371.209,- | 11.116.607,- | 16.845.267,- |
Kağıthane Belediyesi | 8.333.560,- | 1.216.785,- | 2.209,090,- | 5.285.830,- |
Ümraniye Belediyesi | 11.164.803,- | 3.781.913.- | 912.377,- | 8.835.710,- |
Sancaktepe Belediyesi | 11.119.104,- | 5.870.092.- | 878.540 | 9.613.653.16,- |
Bu uygulama ile kayıt altına alınan kaçakların takip eden yıllarda ödeyecekleri vergiler bu hesaba dahil edilmemiştir. Buradaki raporlar GAÇ uygulamasının sona erdiği tarihte elde edilen gelirleri yansıtmaktadır. Ayrıca tespit edilen kaçakların ne süre ile geriye dönük gecikme cezası oluşturulacağı da yine idarenin tavrı ile alakalıdır.
Ancak işyerlerine yönelik Ruhsat ve İzin kontrollerinde mevcut mevzuatın karışıklığı nedeniyle kimi uygulamalarda istenen sonuç alınamamaktadır. Buradaki en önemli sebep yetki kargaşası ve iskanı olmayan yerlere ruhsat verilme sorunudur.
Genellikle bir yılı aşmayan Aktif GAÇ uygulamaları ile hem gelir kaçakları tespit edilmiş, kayıt altına alınmış olacak hem de vergi de adalet sağlanacaktır. Özellikle Harcamalara katılım uygulaması güncel ve doğru Emlak verisi gerektirmektedir. Her eksik Emlak beyanı o bina için oluşacak katılım payının adaletsiz bir şekilde beyan veren mükelleflere dağıtılmasına neden olacaktır.
Aktif GAÇ uygulamasında tespitler iki temel üzerine yapılır;
a) Nicelik kaçakları; Hiçbir şekilde Belediye veri tabanında kaydı olmayanlardır. Yani “kaçak” olarak adlandırdığımız bu tür işlemlerde idarenin izin vermesi durumunda Res’en işlem yapılmaktadır. Eğer izin verilmez ise kaçakların listesi ve detaylı bilgileri idareye günlük olarak verilmekte, gerekli işlemler idare tarafından yapılmaktadır.
b) Nitelik Kaçakları; İşlem kayıtları mevcut ancak bilgileri doğru olmayan beyan, sözleşme, ruhsat, izinlerdir. Bu türden kaçaklar dikkatle takip edilirse elde edilecek gelir toplam gelirin % 30 kadar artmaktadır. Özellikler alan, yıl, cins, asansör, ısınma şekli verileri gibi vergi veya harcı oluşturmada dikkate alınan parametreler dikkate alınmaktadır.
2) Pasif GAÇ Uygulaması; Universal’in sahip olduğu bilgi birikiminin ürünlerine ve projelerine yansıtılmasıyla oluşan, sahaya çıkmadan kurum içerisinde kullanıcıların günlük işlemlerini yaparken çalışan algoritmaların sonucunda oluşan yönlendirme ve uyarılarla elde edilen gelirdir.
Pasif GAÇ uygulaması için Belediyenin vatandaşa yönelik işlem yapma şekli ve organizasyonu değişmeli ve iş yapma süreçleri kontrol altına alınmalıdır. Sağlıklı bir Adres kümesi üzerinde çalışan ve UAVT, KPS entegrasyonu sağlanmış olması elde edilecek geliri artıracaktır. Universal’in u.KBS uygulamasını kullanarak hem Vatandaş İlişkilerini kontrol altına almış, profesyonelleştirmiş olacaksının ham de ciddi anlamda saha çalışması yapmada gelir artışı elde edebileceksiniz. Bu konuda yapılan uygulamalardan örnek vermek gerekirse;
Belediye Adı | Uygulama Yılı | Süresi (Ay) | Tahakkuk | Tahsilat | Ths.Oranı |
Kadıköy Bld | 2005-2009 | 39 | 60.793.710,- | 44.106.199,- | % 72 |
Kağıthane Bld | 2007-2009 | 25 | 7.599.441,- | 5.413.328,- | % 71 |
Balıkesir Bld | 2007-2009 | 29 | 12.138.852,- | 6.630.732,- | % 54 |
Sancaktepe Bld | 2012-2014 | 24 | 17.867.738,36 | 9.613.653,16 | % 54 |
Bu uygulamada İdarenin bu uygulamaya göstereceği yaklaşım ve uygulama disiplini önemli bir rol oynamaktadır. Tahsilatın gerçekleşme oranı da bu anlamda ciddi bir göstergedir. Yapılan tüm işlemler u.KBS uygulaması ile u.KBS veri tabanına yapıldığı için işlemin her aşaması kontrol edilebilmekte ve raporlanabilmektedir. Örneğin; kimin borcu olduğu tespit edildiği halde hangi işlemi kimin tarından yapıldığı bilgisi istendiği anda raporlanabilmektedir. İstenmesi durumunda ise borcu olanların Belediye de işlem yapması engellenebilmektedir.
GAÇ Uygulaması Belediyelere Ne Sağlar?
Gelir Artırıcı Çalışmalar (GAÇ), belediyelerin maddi kaynaklarının artmasını ve kaliteli hizmet üretmelerini sağlayacak bir projedir. Proje ile belediyelerin entegre bilgi sistemleri kurmaları sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra oluşturulan veri tabanı ile belediyelerin varolan bilgilerini kullanmaları, kontrol etmeleri ve kıyaslama yapmalarını sağlayacak bir sistem oluşturulmaktadır.
Gelir Artırıcı Çalışmalar ile amaçlananlar; belediyelerdeki mevcut bilgiler ile dış kurumlardan alınacak bilgileri karşılaştırmak ve yapılan saha çalışmaları sonucunda vergi gelirlerini artırmak, vergide adaleti sağlamak, bilgi envanterini düzenleyerek ilçenin taşınmaz envanterini oluşturmak ve emlak beyan dönemlerine hazırlık yapmaktır. Bu amaçlar belediyenin gelirlerini artırmayı hedefler.
Gelir Artırıcı Çalışmalarda bütün taşınmazlar ve bağımsız birimler (Konut ve işyerleri yani her bir daire) kayıt altına alınır ve Malik/Kiracı eşlemesi yapılır. Bu verilerin UAVT ve KPS ile entegre edilmesi ile birlikte güncel ve yaşayan bir veri tabanı elde edilmiş olacaktır.
Bu çalışmanın sonucunda oluşacak veri kümesi;